Landelijk Platform Overlast GoederenTreinen
voor een leefbaar en toekomstbestendig spoor goederenvervoer
- Benut Betuweroute beter en investeer in nieuwe routes.
- Actualiseer geluidregelgeving en investeer in geluidmaatregelen
- Een trilling absorberende infrastructuur en aanpassing woningen.
- Vervoer gevaarlijke stoffen niet door dichtbevolkte gebieden
Overlast
Gevaarlijke stoffen
Geld verspilling
03/07/2024
Brief aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat
—
Geachte heer Jansen,
Op initiatief van staatssecretaris Heijnen is in september 2023, onder de vlag van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL), het Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving ingericht. De leden van het Platform zijn afkomstig van bewonersorganisaties, private partijen uit de goederenvervoerssector, de havens en logistiek, decentrale overheden en vanuit de rijksoverheid (IenW, BZK en EZK). De partijen brengen onder andere de ontwikkeling van het spoorgoederenvervoer, de leefomgeving, de concurrentiekracht van Nederland, het modal shift beleid, de impact van de energietransitie op vervoer en de bouwopgave in.
In deze brief ga ik in op de uitdagingen waarvoor het Platform en de leden zijn gesteld bij de dilemma’s in een snel veranderende wereld en economie. Inzet is om meer goederen duurzaam en veilig te vervoeren en de nadelige effecten voor omwonenden te reduceren. Meer goederenvervoer per spoor legt een druk op de infrastructuur die ook wordt gebruikt om een groei aan reizigers, onder andere voortvloeiend uit de bouwopgave in nabijheid van het spoor en OV, te bedienen.
Uniek voor het Platform is de betrokkenheid van bewonersorganisaties bij dit vraagstuk van nationaal belang. Meer spoorgoederenvervoer betekent meer hinder voor de omgeving in termen van geluidsoverlast, hinder door trillingen en (gevoelens van) onveiligheid vanwege vervoer van gevaarlijke stoffen. Bovendien brengen veiligheidsrisicocontouren de nodige beperkingen met zich mee voor de (binnenstedelijke) bouw van woningen dichtbij goed ontsloten stads- en dorpskernen.
Nederland is de toegangspoort tot Europa en faciliteert met goederenvervoer onder meer de bevoorrading van ziekenhuizen en winkels, de energietransitie en het draaiende houden van Nederlandse bedrijven. De schaarste ruimte in Nederland en de congestie op de weg benadrukken het spoorgoederenvervoer als onmisbare factor. Sterker nog, spoorgoederenvervoer kent als zeer veilige en duurzame manier van goederentransport – een goederentrein kan 50 vrachtwagens vervangen – de meeste groeipotentie binnen de ook op Europees niveau beoogde modal shift.
In Nederland vindt spoorgoederenvervoer – met uitzondering van de Havenspoorlijn-Betuweroute – plaats via het gemengde spoorwegnet, waarmee de complexe verdeling van schaarste op de spoorinfrastructuur is ingebouwd. Ter vermindering van hinder door het spoorgoederenvervoer en de verruiming van de spoorinfrastructuurcapaciteit voor het reizigersverkeer speelt de vraag van het verleggen van spoorgoederencorridors om woonkernen heen en de vervlechting van spoorgoederencorridors met andere infrastructuur zoals rijks- en vaarwegen, zoals bij de Betuweroute.
Het Platform richt zich op advisering en visievorming voor de lange termijn voor een goede balans tussen (internationaal) spoorgoederenvervoer en de leefomgeving langs het spoor, met een omgevingsgerichte benadering en met inbegrip van Europese TEN-T afspraken over spoorgoederencorridors.
De leden van het Platform werken toe naar een stip op de horizon, waarbij veilig en duurzaam spoorgoederenvervoer en de leefomgeving beter in evenwicht zijn. Op weg daarnaartoe wordt ook aandacht besteed aan maatregelen die op de korte en middellange termijn enige verlichting kunnen bieden, zonder daarbij afbreuk te doen aan de doelen voor de lange termijn. De meest optimale situatie wordt nagestreefd, waarbij nu reeds een aantal zaken, “no regret”, in werking kan worden gesteld.
De leden van het Platform vragen uw aandacht voor deze tien prioriteiten in uw ambtsperiode:
1. Keuzes maken die het spoorgoederenvervoer toekomstperspectief en houvast bieden, waarbij integraal op rijksniveau wordt gekeken naar de opgaven voor veilig, duurzaam en rendabel spoorgoederenvervoer, de energietransitie, de leefomgeving, ruimtelijke ordening, locatiebeleid, vestigingsklimaat en de woningbouw.
2. Proactieve communicatie vanuit de rijksoverheid en ProRail naar omwonenden en decentrale overheden, vervoerders, verladers en andere belanghebbenden over (voorgenomen) wet- en regelgeving, incidentele werkzaamheden en calamiteiten om begrip en draagvlak te bevorderen.
3. Bied meer flexibiliteit in wet- en regelgeving voor maatwerk bij mitigerende maatregelen aan en langs de infrastructuur wanneer hieraan behoefte is bij betrokken partijen. Dit vraagt goede afstemming met de omgeving voor breed gedragen uitvoeringsmaatregelen om beleidsdoelen te bereiken.
4. Nagaan of snelheidsdifferentiatie, per traject of dagdeel – met in achtneming van de concurrentiepositie van het spoorvervoer en de onderzoeksresultaten die over snelheidsdifferentiatie in 2020 door uw voorganger zijn gedeeld met de Tweede Kamer – een redelijke maatregel zou kunnen zijn voor omgevingseffecten.
5. Vormgeven wet- en regelgeving ten aanzien van de bebouwing langs het spoor om toekomstige hinder en schade te voorkomen, met verwijzing naar de Innovatieagenda Bronaanpak Spoortrillingen, met aandacht voor mogelijke maatregelen aan zowel de spoorinfrastructuur als voor geluid- en trillingsadaptief bouwen.
6. Eenduidige emplacementwetgeving voor heel Nederland in plaats van per gemeente.
7. De afspraken op Europees niveau over TEN-T spoorcorridors tot implementatie brengen, met speciale aandacht voor interoperabiliteit, betaalbare beveiligingssystemen en het mogelijk maken van 740-meter treinen tussen de economische centra in de Rijn-, Maas- en Scheldedelta en het Europees achterland met inbegrip van een optimaal gebruik van de Betuweroute.
8. Een goede afstemming met Duitsland en België over het bevorderen van spoorgoederenvervoer, in het kader van het Europees modal shift beleid, als een duurzame en veilige vervoersmodaliteit, het harmoniseren en gezamenlijk ontwikkelen van een interoperabel netwerk met inbegrip van het reduceren van de druk op de Brabantroute en de doorontwikkeling van grensknooppunten.
9. Vanwege het grensoverschrijdende karakter van spoorgoederenvervoer bezien welke nationale koppen in wet- en regelgeving kunnen worden beperkt. Dit om ervoor te zorgen dat nationale wet- en regelgeving beter aansluit op de implementatie van Europese regelgeving in Duitsland en België.
10. De geopolitieke ontwikkelingen vragen om het beter toegerust maken van infrastructuur voor militaire transporten tussen de zeehavens en het Europese achterland. Deze vervoersstromen leggen een aanvullende druk op het onderhoud en de beschikbaarheid van de infrastructuur en hebben effect op de leefomgeving.
Mocht u een toelichtend gesprek op prijs stellen, dan ben ik daartoe gaarne bereid.
Hoogachtend,
J.W. Remkes
Voorzitter Platform Spoorgoederenvervoer en Leefomgeving
NIEUWSBRIEF 16-10-2023
Verwachtingen van het Platform Toekomst Spoorgoederenvervoer en leefomgeving.
22 September jl. was de eerste stap in een nieuwe fase in de transitie van het Nederlandse spoorgoederenvervoer, en wij zijn blij hieraan deel te nemen namens de bewoners die dicht bij het spoor wonen onder voorzitterschap van oud-minister Johan Remkes.
De onderwerpen die in het Platform aan de orde komen hebben altijd een relatie met het belang van de bewoners die in nabijheid van het spoor wonen. Het platform gaat zich bezig houden met het Toekomstbeeld spoorgoederenvervoer en de leefomgeving. Naast vertegenwoordigers van bewonersorganisaties hebben ook vertegenwoordigers uit de spoorgoederensector, betrokken provincies en gemeenten, ProRail en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Economische Zaken en Klimaat (EZK) zitting.
Onze verwachtingen van dit platform zijn hooggespannen en hoopvol. Wij zetten in op:
Open Dialoog: Een platform waar openheid heerst en waar iedere stem wordt gehoord, ongeacht achtergrond of belangen. Waar feiten en ervaringen boven vooroordelen staan en waar we samenwerken in het belang van iedere stakeholder.
Integrale Oplossingen: We moeten streven naar oplossingen die het algemeen belang dienen, zonder bepaalde groepen buiten te sluiten. Dit betekent dat er soms moeilijke beslissingen genomen moeten worden, maar altijd met een gezamenlijk doel voor ogen.
Vooruitkijken: In een tijdperk van snelle veranderingen is het belangrijk dat we niet alleen kijken naar de huidige problemen, maar ook naar de toekomst. Wat zijn de lange termijn doelen voor het spoorgoederenvervoer in Nederland?
Wat wij meenemen naar het Platform:
Vele jaren dichtbij het spoor wonen geeft je een uniek perspectief. Wij hebben het personen- en spoorgoederenvervoer zien evolueren, en hebben zowel de voordelen als de uitdagingen van dichtbij meegemaakt.
Dossierkennis: Door de jaren heen hebben wij binnen onze groep een schat aan dossierkennis opgebouwd. Dit is niet slechts theoretische kennis, maar is ook diep geworteld in persoonlijke ervaring en observatie.
Bewonersperspectief: wij als LPOGT proberen de stem van duizenden bewoners uit te dragen die elke dag de invloed van het spoorgoederenvervoer ervaren. Hun zorgen, wensen en behoeften zijn van essentieel belang voor een evenwichtige besluitvorming.
Samenwerkingsgerichte Aanpak: Wij komen niet alleen met problemen, maar ook met oplossingen. Ons doel is om bruggen te bouwen tussen de verschillende stakeholders en samen te werken aan een toekomst waarin iedereen zich gehoord en gewaardeerd voelt.
In afsluiting, zien wij uit naar een vruchtbare samenwerking met alle leden van het platform. Laten we de handen ineenslaan en samenwerken voor een duurzame, efficiënte en inclusieve toekomst voor het Nederlandse spoorgoederenvervoer, waarbij onze inzet helder is. Goederentreinen horen buiten bewoond gebied te liggen!
Wij houden U op de hoogte.
NIEUWSBRIEF 21-09-2023
Beste spoorbewoners,
Wij zijn verheugd u te kunnen informeren over een belangrijke mijlpaal voor LPOGT en de bij haar aangesloten leden. Op 22 september aanstaande zal ons langverwachte bewonersplatform voor inspraak over de verbetering van onze leefomgeving langs de goederencorridors voor het eerst bijeenkomen, onder het voorzitterschap van Dhr. Johan Remkes.
We willen deze speciale gelegenheid ook aangrijpen om onze oprechte dankbaarheid uit te spreken aan Lisa van Ginneken, van D’66 wiens toewijding, vastberadenheid en hard werk van onschatbare waarde zijn geweest bij het tot stand komen van dit platform. Zij heeft zich onvermoeibaar ingezet om ervoor te zorgen dat bewoners langs de goederencorridors een krachtige stem hebben in het besluitvormingsproces dat onze leefomgeving direct beïnvloedt. Haar visie op een meer inclusieve en betrokken gemeenschap heeft geleid tot de oprichting van dit platform, dat nu werkelijkheid wordt.
Namens de bewoners zullen vier vertegenwoordigers van LPOGT (Landelijk Platform Overlast Goederen Treinen) zitting nemen in dit platform. Samen met andere stakeholders, experts en beleidsmakers zullen zij deelnemen aan belangrijke discussies die onze leefomgeving beinvloeden.
We willen ook graag Mevr. Vivian Heijnen onze Staatssecretaris bedanken voor haar bijdrage voor het tot stand komen van het platform.
Tevens verwelkomen wij Dhr. Johan Remkes als de voorzitter van het platform. Zijn ervaring en leiderschap zullen ons helpen om effectieve en constructieve gesprekken te voeren die de belangen van onze gemeenschap dienen.
Wij kijken er naar uit om 22 September een aanzet te geven tot een gezonde en veilige leefomgeving voor U, Uw kinderen en Uw kleinkinderen.
Wordt vervolgd.
.